Portretten van vrouwen en voorouders

Sara Ricardo 84/100

Niet alle helden zijn beroemd. Veel vrouwen zijn onbekend, maar zijn wel heel belangrijk geweest voor de mensen om hen heen. Zo kwam ik Sara Ricardo tegen door een foto op sociale media. Haar blik raakte me. Haar nicht gaf me toestemming om haar te schilderen en vertelde me haar verhaal.

Sara Ricardo (1920-1943) was tijdens de tweede wereldoorlog leerling verpleegkundige in het Apeldoornsche Bosch. Dit psychiatrisch ziekenhuis was tijdens de oorlog een toevluchtsoord voor veel jonge joodse mensen. Omdat er geen niet-joodse mensen meer mochten werken, kwam er ruimte voor nieuw personeel. Iedereen dacht aan het begin van de oorlog dat de Duitsers een psychiatrisch ziekenhuis met zijn patiënten wel met rust zou laten.

Ze hadden er een mooie tijd, op een eigenaardige manier zorgeloos, alsof ze buiten de werkelijkheid leefden. Naast het verzorgen van de patiënten werd er gesport, muziek en theater gemaakt. Sara ontmoette er Hans, die haar geliefde werd.

In de dagen voor het transport, toen duidelijk werd dat iedereen mee zou moeten naar het oosten, was er veel discussie. Zoals Eli Asser zegt in de documentaire van Hella de Jonge: “Er waren drie opties. Je kon vluchten en dus onderduiken. Je kon blijven. Of je kon zelfmoord plegen.”

Sara Ricardo, 22 jaar oud, wilde haar patiënten niet alleen laten en bleef. Een deel van de verpleging en bijna alle patiënten werden afgevoerd in veewagens. In Auschwitz werden ze meteen vergast.  Sara werd naar Westerbork gebracht en ging van daaruit op 2 februari 1943 op transport naar Auschwitz waar ook zij is vermoord.


Kijk hier voor de herdenking van Sara Ricardo en foto’s van haar.

Kijk hier een documentaire over het Apeldoornsche Bosch. 

Kijk hier de documentaire van Hella de Jonge ‘Verlies niet de moed’.


Kijk hier voor een overzicht van alle portretten uit deze serie.